بررسی و مطالعه هرم تحصیلی و تغییرات شاخص های جمعیتی دانش آموزان شهر تهران طی سال های تحصیلی 1390-1380

علم جمعیت شناسی در عصر حاضر و دستاودرهای آن، یک ضرورت اجتناب ناپذیر در زندگی شهری و برنامه ریزی ابعاد مختلف زندگی شهری است. یکی از عوامل موثر در برنامه ریزی توجه به رشد و کاهش جمعیت دانش آموزی به ویژه در کشورهای در حال گذار می باشد. در این پژوهش با استفاده از اطلاعات استخراج شده از منابع گوناگون سعی بر آن بوده که به تغییرات، رشد و افت جمعیتی به وجود آمده در جمعیت دانش آموزی شهر تهران در یک دوره 10 ساله و با توجه به شاخص هایی مانند تراکم دانش آموزان در کلاس، نسبت کارکنان آموزشی، هرم تحصیلی به تفکیک نوع آموزشگاه و تعداد کلاس ها و سایر ابعاد جمعیتی آن پرداخته شود بدیهی است نتایج و یافته های این تحقیق بالقوه می تواند در برنامه ریزی های آموزشی سیاست گذاری های جمعیتی مورد استفاده قرار گیرد. در پژوهش حاضر روش جمع آوری داده ها با استفاده از تکنیک های کمی جمعیت شناسی و انواع محاسبات آماری انجام شده و جداول مربوطه استخراج گردیده است. همچنین اسناد و مدارک به کار برده شده در این زمینه طی 10 سال تحصیلی مورد نظر، مطالعه و اطلاعات لازم مورد استفاده قرار گرفته است. طبق پژوهش حاضر در سال تحصیلی 81-1380 از کل جمعیت 65 میلیون نفری کشور، 17271601دانش آموز بوده است که از این تعداد 1511371 دانش آموز در شهر تهران به تحصیل اشتغال داشته اند و در سال 90-1389 از کل جمعیت 13040274 نفری دانش آموز در کشور، 1086508 دانش آموز در شهر تهران بوده اند. از تعداد 1511371 جمعیت دانش آموزان در سال شروع مطالعه تعداد 1326328 دانش آموز در مدارس دولتی و 185043 دانش آموز در مدارس غیرانتفاعی بوده اند. این میزان در سال تحصیلی 90-1389 به 916835 دانش آموز در مدارس دولتی و 169673 دانش آموز در مدارس غیرانتفاعی رسیده است. یافته ها نشان می دهد که جمعیت دانش آموزی به طور چشم گیری در حال کاهش می باشد و در همه مقاطع با نرخ رشد منفی همراه بوده است. با توجه به رشد منفی به وجود آمده پیش بینی می شود در سال 1400، جمعیت دانش آموزان به 423818 دانش آموزان در مقطع ابتدایی، 195267 در مقطع راهنمایی و 188606 در مقطع متوسطه برسد. همچنین این تغییرات در تعداد کلاس ها نیز دیده می شود و با توجه به روند رو به کاهش دانش آموز از تعداد کلاس نیز کاسته شده است و از 53379 کلاس در سال شروع مطالعه به 42481 کلاس در سال پایانی مطالعه رسیده است. در تعداد آموزشگاه نیز با تغییراتی مواجه بوده ایم بطوریکه در آموزشگاه های دولتی از تعداد 4647 در سال تحصیلی 81-80 به 3871 در سال 91-90 رسیده است. درصورتیکه با رشد 0.0194 در آموزشگاه های غیرانتفاعی از 1772 به 2147 آموزشگاه رسیده است. در تعداد کارکنان آموزش و پرورش نیز با رشد منفی همراه بوده ایم و از 95905 نفر در سال تحصیلی 81-80 به 59450 نفر در سال تحصیلی پایانی رسیده است. قابل ذکر می باشد طی 10 سال تحصیلی مورد مطالعه ساختمان های در اختیار آموزش و پرورش از مجموع 2471 ساختمان به 2229 ساختمان در سال پایانی مطالعه رسیده است. کلمات کلیدی : جمعیت دانش آموزان، هرم تحصیلی، کلاس، آموزشگاه، کارکنان آموزشی.